Gần đây, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) đã ghi nhận nhiều vụ việc liên quan đến tình trạng chi cục kiểm lâm một số địa phương bán đấu giá nhiều loài rùa thuộc nhóm cực kỳ nguy cấp tịch thu được từ các vụ buôn bán bất hợp pháp, với lý do nhiều cá thể "bị bệnh và sắp chết" để biện minh cho hành động này. Trong khi đó, giới bảo tồn cho rằng các cơ quan chức năng địa phương hoàn toàn có thể chuyển giao những cá thể động vật này đến trung tâm cứu hộ một cách dễ dàng.
            Ông Tim McCormack, Điều phối viên Chương trình Bảo tồn rùa Châu Á cho biết: "Thậm chí, nếu như các cá thể rùa nói trên tịch thu được từ các vụ buôn bán có bị ốm thì chúng đều có thể khỏe lại nếu được chuyển ngay tới các trung tâm cứu hộ và được chăm sóc một cách chuyên nghiệp. Tuy nhiên, một số nhà chức trách lại muốn bán chúng hơn là thực hiện những hành động bảo tồn".
            Bán đấu giá những cá thể rùa cực kỳ nguy cấp này có thể không trái luật, nhưng hầu hết các chuyên gia đều cho rằng hành động đó là đi ngược lại với trách nhiệm của họ và mục đích bảo tồn.
            Ông McCormack chia sẻ thêm: "Hầu hết các loài rùa cạn và rùa nước ngọt đang được bán đấu giá đều đang trong tình trạng cực kỳ nguy cấp, và cơ quan chức năng phải có nghĩa vụ bảo vệ chúng chứ không phải đem bán chúng đi. Những hành động như vậy cần phải chấm dứt ngay lập tức, nếu không một số loài rùa Việt Nam sẽ chịu chung số phận với những con tê giác của Việt Nam và vĩnh viễn biến mất."
            Từ năm 2006 đến nay, ENV đã ghi nhận 111 vụ tịch thu các cá thể rùa cạn và rùa nước ngọt từ các đối tượng buôn lậu, với tổng cộng 15 loài rùa khác nhau của Việt Nam, có khối lượng khoảng 13 tấn, tương đương 9.400 cá thể. Tuy nhiên, đây chỉ là những con số được phòng bảo vệ động vật hoang dã của ENV ghi nhận, chưa tính đến số lượng rùa từ nhiều vụ buôn bán bất hợp pháp không được ghi lại.
            Việt Nam được biết đến là một trong 4 quốc gia châu Á có sự phân bố đa dạng của nhiều loài rùa cạn và rùa nước ngọt (25 loài). Trong đó có 3 loài được xem là đặc hữu, gồm: Rùa Trung bộ (Mauremys annamensis), Rùa hộp trán vàng miền Trung (Cuora bourreti) và Rùa hộp trán vàng miền Nam (Cuora picturata). Đặc biệt, 6/25 loài rùa ở Việt Nam nằm trong danh sách các loài bị đe dọa trên phạm vi toàn cầu và 10/25 loài nằm trong mức nguy cấp (theo Sách đỏ IUCN, 2011).
 
 
 
Rùa hộp trán vàng miền Nam (Ảnh: Đăng Phong)
 
 
 
Rùa Trung bộ (Ảnh: Đăng Phong)
  
Hoàng Hà Nam, Bùi Đăng Phong (Theo ENV, 3/2011).