Có đoàn viên nào lại không biết về Anh - Người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên.
15 tuổi, Anh đã vững vàng trong gây dựng phong trào thanh niên, xây dựng cơ sở Đoàn bí mật ở Sài Gòn - Chợ Lớn!
17 tuổi, Anh chống chọi giữa vòng vây của kẻ thù, đĩnh đạc bắn chết viên chánh thanh tra mật thám Pháp LơGơrăng!
Ở tuổi bẻ gãy sừng trâu, anh đã bẻ gãy những trận đòn roi tra tấn tàn khốc ở bốt Catina, nhà giam Khám lớn Sài Gòn. Thân thể nhỏ bé của chàng thanh niên mới lớn như nát tan bởi dùi c ui, roi điện, lửa nung... nhưng tinh thần, ý chí, lòng yêu nước của anh đã làm cho kẻ thù từ ngạc nhiên đến khiếp sợ và bị chinh phục.
17 tuổi, Anh đã làm cho những kẻ tra tấn Anh phải tôn trọng, kính nể gọi Anh bằng "Ông nhỏ". "Ông nhỏ ngày nào cũng tập thể dục! Nhìn Ông nhỏ sống không ai tưởng tượng được là người đợi đến ngày lên máy chém".
17 tuổi, Anh buộc chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương - lần đầu tiên phải mở một phiên toà đại hình để xử một chiến sỹ Cộng sản Việt Nam chưa đến tuổi thành niên và điều này trở thành sự kiện chính trị được chú ý trên thế giới!
17 tuổi, Anh đủ lý luận và chí khí quật ngã luận điệu xuyên tạc, ban phát của bọn thực dân núp bóng luật sư bào chữa và bộ trưởng thuộc địa Chính phủ Pháp vốn sừng sỏ trong mua chuộc và cai trị các dân tộc thuộc địa.
Anh sẵn sàng được chết trên quê hương mình, Tổ quốc mình chứ không thể bán đồng chí, đồng đội để được quyền cao chức trọng, vợ đẹp con khôn, ăn sung, mặc sướng!
Không khuất phục được Anh, thực dân Pháp lén lút đưa Anh ra xử chém. Song chính Anh, trong giây phút cuối cùng đó vẫn nêu cao tinh thần của người cộng sản, dựng lên một làn sóng đấu tranh mạnh mẽ ngay trong nhà lao bằng những lời hô dõng dạc "Đả đảo đế quốc Pháp", "Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm", "Cách mạng Việt Nam thành công muôn năm...".
Tinh thần của Anh, ý chí của Anh tiếp sức, động viên, cổ vũ tinh thần đấu tranh của anh em chiến sỹ khác trong nhà lao, gây ảnh hưởng cho nhân dân các khu phố xung quanh, thôi thúc họ đổ ra đường và hướng về Khám lớn Sài Gòn.
17 tuổi, Anh đã ung dung bước lên máy chém. Cái chết đã kề nhưng anh vẫn hát vang: "Vùng lên, hỡi ai cực khổ bần hàn...".
17 tuổi, hình ảnh và tinh thần đấu tranh anh dũng đến hơi thở cuối cùng của Anh đã làm xúc động biết bao ngòi bút. Bà Angđơrê Viôlít đã viết về giờ phút cuối cùng của Anh:
"Ngày 21/11/1931 thì Huy (một tên gọi của Anh) bị đem xử tử. Sài Gòn hết sức xúc động. Hôm ấy phải ra lệnh thiết quân luật. Từ khám lớn vang ra ngoài đuờng phố, tiếng la hét của tù chính trị.
Tiếng thét từ lồng ngực và từ trái tim của họ đã đi theo Huy ra trường chém. Phải điều quân đội và lính cứu hỏa để phun nước đàn áp họ. Trong những tường giam của khám lớn đã xảy ra những chuyện như thế.
Trước máy chém, Huy định diễn thuyết, song hai tên sen đầm nhảy xô đến không cho anh nói. Người ta chỉ nghe thấy tiếng anh kêu "Việt Nam! Việt Nam!". Huy cũng như Phạm Hồng Thái, cũng như nhiều người khác, là những anh hùng của nền độc lập Việt Nam".
Anh là Lý Tự Trọng.
Lý Tự Trọng (1914 - 1931)
Thế hệ trẻ hôm nay noi gương Anh, tiếp bước dưới lá cờ Đoàn sẵn sàng đóng góp sức trẻ của mình cho quê hương. Tên Anh gắn với niềm tự hào của tuổi trẻ Việt Nam, của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh...
Nhớ đến Anh, là nhớ đến người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên. Nhớ đến Anh, là nhớ đến một tinh thần, một ý chí, một biểu tượng của lòng yêu nước nồng nàn của thanh niên Việt Nam.
Nhớ đến Anh, là nhớ đến lời tuyên ngôn bất hủ: "Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng chứ không thể là con đường nào khác"!
Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh năm nay (26/03/1931 - 26/03/2011) cũng vừa tròn 80 năm Lý Tự Trọng hy sinh, chúng ta hãy dành một phút để tưởng nhớ tới Anh - Người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên, người đoàn viên thanh niên mãi mãi sống trong lòng thanh niên Việt Nam.
Sách: Lý Tự Trọng - Sống mãi tên anh
Tượng đài Lý Tự Trọng
Tuổi trẻ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thắp hương viếng Lý Tự Trọng
-----------------------------
Lý Tự Trọng là con của một gia đình cách mạng quê ở huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Anh sinh ngày 20/10/1914, tại Thái Lan.
Chín, mười tuổi, anh được đưa sang Trung Quốc học. Năm 1928, anh gia nhập cơ quan của Hội Việt Nam Cách Mạng Thanh Niên.
Năm 1929, Lý Tự Trọng về nước, với nhiệm vụ thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản ở Sài Gòn Chợ Lớn. Anh làm liên lạc cho các đồng chí cộng sản ở nước ngoài qua các chuyến tàu đến cảng Sài Gòn.
Ngày 09/02/1931, trong buổi kỷ niệm một năm cuộc bạo động Yên Bái (tổ chức tại Sài Gòn), tên thanh tra mật thám Lơ Gơrăng chực nhảy tới bắt người đang giương cờ và diễn thuyết, Lý Tự Trọng nhảy ra bắn chết Lơ Gơrăng. Lý Tự Trọng bị địch bắt, bị tra tấn dã man và thực dân Pháp kết án tử hình khi mới 17 tuổi.
Hoàng Hà Nam, Dương Văn An.